De omvang van de staatsschuld is wat de BBB betreft geen heilig huisje waar de politiek in geen geval een beroep op mag doen. Dat stelt lijsttrekker Caroline van der Plas van BBB in een interview met Business Insider.

“Als wij investeringen willen doen in essentiële zaken die voor de langere termijn ook weer geld opleveren, moet je er misschien een keer voor kiezen om dat uit de staatsschuld te doen”, zegt zij.

Vanwege het relatief lage niveau van de staatsschuld afgezet tegen de omvang van de Nederlandse economie, is het volgens de BBB-voorvrouw “niet zo dat er niks kan”.

Van der Plas reageert daarmee op vragen van Business Insider hoe BBB een reeks plannen – zoals lokaal ov en extra onderwijslocaties – op korte termijn wil financieren.

De BBB laat zijn plannen niet doorrekenen door het Centraal Planbureau. Van der Plas stelt bezig te zijn met een eigen doorberekening van het verkiezingsprogramma. "Wij willen een doorberekening – en daar zijn we ook mee bezig – die laat zien wat investeringen op de langere termijn opleveren".

Om ook de komende jaren het programma financieel dekkend te krijgen, heeft de BBB meer ideeën. Zo stelt Van der Plas mogelijk kapitaal vrij te willen spelen uit het Nationaal Groeifonds, het Klimaat- en stikstoffonds. De laatste twee fondsen zijn overigens nog niet door de Eerste Kamer goedgekeurd.

Het is nog geen uitgemaakte zaak dat de BBB de staatsschuld verder wil verhogen. "Ik zeg: dat zóu kunnen", verduidelijkt Van der Plas, "als een investering zo belangrijk is dat we weten dat het ons over een aantal jaar geld gaat opleveren. Je moet niet denken: dáár mag je niet aankomen."

Staatsschuld neemt toe, rentes stijgen

De Nederlandse staatsschuld wordt voor volgend jaar op ruim 47 procent van het nationaal inkomen geraamd, bleek afgelopen maand uit de Miljoenennota. Tot en met 2028 stijgt de staatsschuld naar verwachting naar bijna 53 procent van de omvang van de Nederlandse economie. Dat is ruim onder de Europese norm van 60 procent.

Dat de overheidsuitgaven de komende jaren structureel harder zullen stijgen dan de inkomsten, wordt deels veroorzaakt door een stijging van de rentelasten op de staatsschuld. Met andere woorden: als Nederland geld leent, betalen we daar een hogere rente over.

De regering gaf de afgelopen jaren veelvuldig geld uit voor bijvoorbeeld corona- of energiesteun. Kapitaal lenen was vrijwel gratis, waardoor overheid kansen zag om te investeren. Maar die situatie is aan het omslaan. De rente van de 10-jaars staatslening van Nederland is deze week gestegen naar 3,3 procent, het hoogste niveau sinds 2011.

Demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag zei in augustus niet uit te sluiten dat er scherper aan de wind gevaren moet worden met de staatsfinanciën. "De tijd van gratis geld is voorbij."

LEES OOK: Rentes op de obligatiemarkt knallen omhoog: dat kan ook gevolgen hebben voor de hypotheekrente